Spreektekst discussiedocument ‘drie verhaallijnen op weg naar de Koers NH2050’ (PS-vergadering 9-10-2017)

Voorzitter,
Laat ik meteen maar met de deur in huis vallen: mijn fractie heeft grote moeite met de brief van GS waarin zij aangeeft dat het document als uitgangspositie het coalitieakkoord krijgt. En mijn fractie heeft ook veel moeite met de mail waarin de vier fractieleiders van VVD, D66, CDA en PvdA dit nog eens bevestigen.

Dit zet grote druk op de Staten, omdat er dan van een vrije discussie ons inziens geen sprake meer kan zijn. En dat is toch waar het juist vandaag om zou moeten gaan. Desalniettemin voorzitter, zal ik mijn voordracht toch onbevangen, niet gebonden aan een of ander tijdsgebonden coalitieakkoord, houden vandaag.

Voorzitter,
De omgevingswet en de AMVB’s moeten het makkelijker maken voor de burger. Minder regels en 1 loket bij de gemeente waar alles geregeld kan worden. Waar de burger voorheen door een moeras van bureaucratie moest, moet eenvoud nu troef zijn.

Niet meer “bijvoorbeeld” voor de aanleg van een steigertje achter je huis EN naar de gemeente, EN naar de provincie EN naar het waterschap. Die taak is nu voor de gemeenten. Dit legt veel regeldruk bij gemeenten en zal veel rompslomp geven achter de schermen. Ook zal dit voor gemeenten extra kosten met zich mee gaan brengen.

Daarom mijn vraag aan het College:

Wordt er door de provincie extra geld vrijgemaakt voor gemeenten of moeten zij maar aankloppen bij het Rijk? Mijn fractie denkt dat transparantie in dit proces van groot belang zal zijn voor het welslagen.

En dan iets over duurzaamheid voorzitter,

Mijn fractie wil NIET, en dat zal u niet verbazen, dat de nieuwe omgevingsvisie een vrijbrief wordt om heel Noord-Holland vol te zetten met windmolens en zonnepanelen. Het zou vreemd zijn als je 60% van het prachtige Noord-Hollandse landschap zou laten verpesten met windmolens, welke nog geen twee procent van ons totale energieverbruik leveren. Een mooi voorbeeld waar het landschap duurzaam is verpest is Flevoland.

Dan heb ik het verder nog niet over de overlast van direct omwonenden welke wel de lasten, maar niet de lusten van de windmolens hebben. En we kunnen niet elke omwonende in een bedrijfswoning laten wonen. Dan zouden we vreemd bezig zijn.

En ook wil mijn fractie niet dat er een re-industrialisatie plaatsvindt in de landbouw. Dus geen grootschalige verbouwing van biomassa met als gevolg dat wij ons eten, zoals aardappels en graan uit het buitenland moeten gaan halen. Als dat zou gebeuren, schiet de klimaatkerk toch echt een beetje door.

Voorzitter, ik heb het vorige week ook al gezegd, we moeten er wel rekening mee houden dat het energieverbruik door toename van welvaart, huishoudens en industrie in 2050 wereldwijd is verdubbeld.

Laten wij, de provincie Noord-Holland, nu in Nederland de slimste zijn en ons niet vastbijten in “kleine beetjes” die een bijdrage leveren aan ons energieverbruik. Zelfs als we het aantal windmolens in Nederland en op zee verdubbelen, dan nog is de bijdrage daarvan aan ons totale Nederlandse energieverbruik te verwaarlozen. Windenergie speelt op wereldschaal nauwelijks een rol, nu niet en ook in de toekomst niet.

Laten wij ons dus in Noord-Holland over onze schaduw heenstappen en ruimte bieden aan grotere zaken. Laten wij visie tonen. Zoals ook in het coalitieakkoord al is vermeld, en ik citeer: “het stimuleren van ontwikkelingen met betrekking tot verschillende vormen van duurzame energie, zoals warmtenetten, getijdenstroom, osmose en alternatieve bronnen van energie, zoals thorium. Wij houden daarom een breed onderzoek naar nieuwe, duurzame, alternatieve vormen van energie”.

Voorzitter, mijn fractie is inmiddels wel nieuwsgierig hoever het met het onderzoek hiernaar staat. Zeker in het licht van een nieuwe omgevingsvisie kunnen bepaalde vormen van energieopwekking zeer landschapsbepalend zijn. Een motie van mijn fractie om eens een provinciale conferentie te organiseren over thorium is indertijd door de Staten helaas niet aangenomen.

Maar het is nu toch een mooi moment om te bepalen of wij met deze vorm van energie opwekken iets moois naar Noord-Holland zouden kunnen halen. Het NRG in Petten doet hier tenslotte al deelonderzoek naar.

Want voorzitter, als wij het Klimaatakkoord van Parijs willen uitvoeren met het plaatsen van windmolens, dan dienen wij tot het jaar 2100 elk jaar 375.000 windmolens van 3 MW te plaatsen wereldwijd. En om deze windmolens te maken, verbruiken wij de halve kolenvoorraad van de Europa. En dat, volgens het IPCC en staatssecretaris Dijksma, voor een temperatuurreductie van slechts 0,45 Celsius. U mag zelf bepalen wat u daarvan vindt voorzitter.

Voordat ik verder ga voorzitter en u mij mogelijk gaat interrumperen, wil ik even verduidelijken waarom ik hierop in ga. Energieopwekking zal een grote aanslag betekenen op het landschap van Noord-Holland, als wij op de huidige weg doorgaan. Dus ik hoop dat u mij nog even toestaat het standpunt van de PVV op duurzame energie te verduidelijken. Al is het alleen maar om de gedeputeerde Van der Hoek duidelijk te maken waarom de PVV geen voorstander is van windmolens en zonnepanelen. Ik ga dus nog even kort hierop door voorzitter.

Daarnaast zullen de energiekosten voor huishoudens de pan uitrijzen. We hebben het over een parel van een pervers effect, waar je wel even voor moet gaan zitten. Over de gas- en lichtrekening worden drie belastingen geheven. Energiebelasting, btw en de Opslag Duurzame Energie (ODE), die eigenlijk geen belasting mag heten, buiten de forse netkosten. Hierbij is ODE de boosdoener. De transitie naar een duurzame samenleving wordt zwaar gesubsidieerd. Daarvan worden vooral windenergie, biomassa en grootschalige zonneparken betaald. De subsidie moet worden opgebracht uit de ODE.

Aan het begin van de regeling, in 2013, kostte die per huishouden maar een paar euro, omdat er nog maar weinig gesubsidieerde energie werd opgewekt. Naarmate de duurzame energieproductie op stoom komt, gaat de ODE rap mee omhoog. Dit jaar was het per huishouden 60 euro, over drie jaar is het 200 euro. En zo loopt het verder op. Daarmee verbleekt de verhoging van de zorgpremie. En dat terwijl windenergie nog geen 1% van onze totale energieverbruik levert.

DAAROM voorzitter, komt mijn fractie met een motie teneinde een eerste stap in de goede richting te maken met het dictum:

Roept het College op om:
• zo snel mogelijk een haalbaarheidsonderzoek te starten naar thorium als duurzame energiebron voor Noord-Holland en om elk half jaar in de vakcommissie verslag te doen van de vorderingen betreffende het haalbaarheidsonderzoek;
• tevens te onderzoeken of samenwerking met andere provincies mogelijk is.

Voorzitter, zoals gezegd zorgen windturbines, en uiteraard soms ook andere objecten voor overlast bij omwonenden. Soms te voor komen, soms niet. Mijn fractie heeft gemerkt dat dit soms nare consequenties geeft voor omwonenden in de vorm van waardevermindering van het eigen object, oftewel er is sprake van planschade.

Leve de planschaderegeling zou je denken. Echter in sommige gevallen wordt er gebouwd nadat de planschaderegeling is verlopen, en dat is na 5 jaar het geval. Een voorbeeld hiervan heeft recentelijk in Nieuwe Niedorp plaatsgevonden. Omwonenden hebben niet altijd door wanneer de planologische wijziging tot stand is gekomen. Hierdoor krijgen zij dus na de bouw van het overlast gevende object te maken met planschade.

Het zou dus ook duidelijker zijn, als het planschadeproces voor de burger ingaat op moment dat een vergunning is afgegeven en het object daadwerkelijk is gebouwd. Voorzitter, ik wil dus namens mijn fractie een motie indienen waarin wij de provincie vragen in Den Haag te gaan lobbyen om deze twee termijnen gelijk te trekken.

Daarom deze motie met het dictum:
Roept het College op om zo snel mogelijk, al dan niet in IPO-verband, een lobby te starten bij het Ministerie van Economische Zaken om de genoemde termijn voor het kunnen indienen van aanvragen voor tegemoetkoming in planschade door windturbines of andere overlast gevende objecten op zijn minst te verlengen of geheel te koppelen aan de duur van de verleende bouwvergunning.

De minister kan dan straks bij de invoeringswet omgevingsvisie deze termijnen gelijktrekken. Tot zover voorzitter onze bijdrage over duurzame energie.

Ook mobiliteit in Noord-Holland staat bij mijn fractie hoog in het vaandel. Goede verbindingen en goede doorstroming maken dat iedereen op zijn of haar plaats van bestemming kan komen.

Het is een feit voorzitter, dat een motor die rond de 90 kilometer per uur kan rijden een betere en dus schonere verbranding heeft dan een voertuig dat in de file staat, buiten de ergernis die dat aan zijn bereider geeft. Dus mijn fractie zou graag zien dat wegen worden verbreed, nieuwe wegen, mits van toevoegende waarde, worden aangelegd en flessenhalzen zoveel mogelijk uit wegen worden weggewerkt of worden voorkomen in bestaande en nieuwe wegen.

Voorzitter, maar we kunnen nu al een start maken met betere doorstroming door bijvoorbeeld meer groene golven op provinciale wegen te creëren. En daar kan ik legio voorbeelden van te noemen in onder andere de omgeving van de grote steden als Haarlem, Amsterdam en Alkmaar.

Dus in het kader van een betere doorstroming, verzoekt mijn fractie het College dit te onderzoeken en hier geld voor vrij te maken om het uit te voeren.

Daarom dan ook een motie met het dictum:

PS roept het College op te onderzoeken waar groene golven aangebracht kunnen en dienen te worden aangelegd om een betere doorstroming te creëren en hier geld voor vrij te maken om het uit te voeren.

Hoeveel geld hiervoor nodig is, is uiteraard pas bekend wanneer alle locaties waar een betere doorstroming dient te worden gecreëerd bekend zijn. Dit kan dan in de commissie Mobiliteit en Financiën worden besproken.

Burgerparticipatie, een grijs gebied, voorzitter. Het lijkt eenvoudig, maar is misschien wel het moeilijkste en grootste spanningsveld uit de hele omgevingswet. Burgers hebben het recht serieus genomen te worden. Als politicus is dat ook je plicht. Sterker nog, naast politicus in Noord-Holland zijn we ook allemaal nog een burger in een gemeente.

Als politicus moet je altijd een afweging maken van wat het beste is voor deze burgers zonder hierbij arrogant en belerend over te komen. Burgerparticipatie maakt het mogelijk voor de burger om zelf initiatieven aan te dragen. Hier zitten weleens initiatieven tussen die je als politicus, welke verantwoordelijk is voor het totaaloverzicht, liever niet tot uitvoer brengt.

De crux is dus, hoe hier mee om te gaan? En op welke wijze komen burger en politicus er gezamenlijk uit? Mijn fractie is van mening dat burgers van meet af aan goed over plannen geïnformeerd dienen te worden en dat goede ideeën van burgers zoveel mogelijk gehonoreerd dienen te worden. Dus niet elke zienswijze met een motivatie afdoen en vervolgens in de prullenbak gooien. Dus JA, mits aan voorwaarden kunnen worden voldaan!

Met enige goede wil van beide partijen, dienen we daar dan uit te komen. Het vraagt veel van beide partijen, onder andere wederzijds begrip, maar op termijn zal men de politiek dan weer serieus gaan nemen. En wat is er als politicus nu mooier dan serieus te worden genomen door de burger.

Alles in ogenschouw genomen, streeft mijn fractie naar een provincie waar initiatieven van burgers, mits zij bijdragen aan een beter en mooier Noord-Holland, serieus worden genomen, goede verbindingen zijn, waar burgers heerlijk kunnen recreëren en waar het Noord-Hollandse landschap niet verpest wordt door plannen welke voortkomen uit de energietransitie.

Voorzitter, ik laat het hier voorlopig even bij. Ik dank u allen voor uw aandacht.